آموزش کامل و ساده تولید و کشت گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک

بازدید: 2,913 بازدید
چطور گوجه فرنگی را به شکل هیدروپونیک بکاریم؟ - هیتر اسکندری

چطور گوجه فرنگی را به شکل هیدروپونیک بکاریم؟

گوجه فرنگی یکی از محصولات کشاورزی پرمصرف بوده و میزان تولید گلخانه ای آن در کشور یک رقم قابل توجه می باشد. این محصول تولیدی بعد از خیار بیشترین سطح زیر کشت گلخانه ای را به خود اختصاص داده است. کشت گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک یکی از روش های جدید و تولید انبوه این سبزی می باشد. در این شیوه کاشت علاوه بر تولید محصول بیشتر، مرغوب تر و بازار پسند میتوان در مصرف آب نیز بسیار صرفه جویی کرد. در این مقاله از وبلاگ سایت هیتر کارخانه اسکندری شیوه کشت گوجه فرنگی به سبک هیدروپونیک را شرح میدهیم. در مقاله گلخانه هیدروپونیک و مزایای و معایب آن بطور کامل در مورد این نوع روش کاشت محصولات توضیح داده ایم که میتوانید مطلب گفته شده را مشاهده بفرمایید.

توجه داشته باشید که میتوان در مقیاس های بسیار کوچک حتی در منزل نیز گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک پرورش داد. پرورش گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک بدین صورت خواهد بود که ریشه ها به جای خاک در داخل یک محلول آبی قرار گرفته و این محلول آبی شامل انواع مواد معدنی و مغذی برای رشد و میوه دهی گیاه خواهد بود. راه اندازی سیستم هیدروپونیک هزینه بر بوده و باید بستر مناسب برای این شیوه کشاورزی در داخل گلخانه راه اندازی شود.

روش های مناسب برای کشت گوجه فرنگی هیدروپونیک

برای کشت گوجه فرنگی به صورت هیدروپونیک میتوان روش های مختلفی از این کشت را به کار گرفت. روش های زیر برای کشت گوجه فرنگی هیدروپونیک رایج میباشند:

آب عمیق یا شناور

این روش برای گوجه فرنگی گیلاسی و دیگر گیاهان ریز مناسب می باشد. روش بسیار ساده ای بوده و در آن ریشه های گیاهان در داخل یک مخزن از محلول غذایی معلق خواهند بود. همچنین در این روش از پمپ هوا برای تأمین اکسیژن مورد نیاز گیاه در داخل اب استفاده میشود.

فن 100 در 100 - هیتر اسکندری
فن 100 در 100

چند جریانی و جزر و مد

این روش بر پایه نیروی گرانش طراحی میشود. در این روش میتوان گیاهان بیشتری کاشت. روش کاشت بدین صورت می باشد که یک سینی بر روی مخزن محلول غذایی قرار میگیرد. گیاه در سینی بالایی کاشته میشوند. محلول آبی به کمک پمپ از مخزن به سمت سینی بالایی پمپاژ میشود.

وقتیکه سطح محلولی آبی به حد مد نظر رسید، محلول اضافی از طریق اتصالات سرریز به سمت مخزن مجددا ریخته خواهند شد. در نتیجه یک چرخه سیلاب ایجاد خواهد شد.

سیستم شیب دار تغذیه ای (ntf)

در این سیستم یک سطح شیب دار طراحی نموده و محلول غذایی در این سطح شیب دار در جریان خواهد بود. ریشه ها نیز در مقابل گذر محلول ابی قرار گرفته و بدین ترتیب تغذیه میشوند. سیستم شیب دار کمی گران تر از بقیه سیستم ها تمام میشود و جزئیات بیشتری دارد.

روش قطره ای

در سال های اخیر روش قطره‌ ای محلول غذایی برای راه اندازی سیستم هیدورپونیک بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. این سیستم برای کاشت گوجه فرنگی نیز کاملا ایده ال بوده و برای کاشت این گیاه در گلخانه های تجاری بیشتر این روش پیشنهاد میشود. طراحی روش قطره ای بدین صورت خواهد بود که بوته ها در بسترهای مخصوص همچون گلدان و در داخل بستر خنثی شامل کوکوپیت و پرلیت کاشته میشوند. محلول غذایی بصورت قطره ای بر روی این بستر منتقل شده و باعث تغذیه گیاه میشود. در بخش پایینی بستر نیز مجدد آب جمع آوری شده و پس از تصفیه برای استفاده مجدد مورد استفاده قرار میگیرد.

مخزن محلول غذایی

برای تهیه محلول ابی لازم است که یک یا چندین مخزن بزرگ در داخل گلخانه قرار داده شود. مخزن های پلاستیکی مخصوص جهت انجام اینکار انتخاب میشوند که نور به راحتی از آنها عبور نمیکند تا در داخل آن جلبک ها رشد نکند. در سیستم هیدروپونیک بطور متوسط هر بوته گوجه فرنگی 2.5 گالن محلول غذایی نیاز دارد ولی بهتر است که بیش از این مقدار محلول غذایی برای هر بوته در نظر گرفته شود. همچنین برای انتقال محلول غذایی به لوله کشی و سیستم پمپ آب نیاز می باشد.

رقم مناسب گوجه فرنگی برای کاشت هیدروپونیک

واریته های مختلفی از این گیاه در بازار یافت میشود. ارقامی که تحمل بیشتری به شرایط گلخانه دارند و رشد آنها بصورت نامحدود است و رقم های هیبرید، میتواند برای کشت هیدروپونیک مناسب باشد.

بذر گوجه فرنگی را در بستر مختلف مثل پشم سنگ یا پرلیت خالص یا کوکوپیت یا مخلوط این دو میتوان کاشت. قالب های پشم سنگ بیشتر از سایر بسترها رایج می باشند. برای جوانه زنی بذر گوجه فرنگی دمای 22 الی 24 درجه مناسب می باشد. بذرها بعد از 8 الی 11 روز جوانه خواهند زد.

جوانه های جانبی تا زمانیکه بوته شروع به گلدهی کند، باید هرس شوند. همچنین از قیم نیز برای بستن و ایستادن بوته ها استفاده خواهد شد. برای عمل گرده افشانی نیز گلخانه داران میتوانند از زنبورها کمک بگیرند.

تراکم بوته ها 2 یا 3 بوته در هر مترمربع خواهد بود. ولی این موضوع به رقم کشت شده نیز بستگی دارد و ممکن است برای ارقام مشخصی کمتر یا بیشتر از این مقدار باشد.

اولین مرحله بعد از انتقال بوته گوجه فرنگی به محل اصلی کشت، نخ بندی است. برای اینکه بوته به ارتفاع مد نظر برسد و تحمل وزن میوه ها را داشته باشد، باید آنها را گیره بندی کنیم.

کنترل دمای گلخانه گوجه فرنگی

بوته های گوجه فرنگی در طول روز در محدوده دمایی 21 الی 27 درجه رشد نموده و فعالیت بسیار خوبی دارند. هچنین شب هنگام نیز دمای 17 الی 18 درجه برای محافظت از این گیاه ایده آل می باشد. در زمان کاشت گوجه فرنگی، دمای مورد نیاز آن باید در فصل های سرد و گرم به خوبی تأمین و کنترل شوند. بدین منظور گلخانه دار میبایست با استفاده از تجهیزات اتوماتیک همچون هیتر گلخانه و ترموستات محیطی دمای گلخانه را به درستی تنظیم کند. در فصل تابستان نیز برای کاهش دمای داخل استفاده از هواکش به همراه سیستم های سرمایشی همچون فن و پدسلولزی یا رطوبت سازها رایج می باشد.

رطوبت گلخانه گوجه فرنگی نباید از 90 درصد تجاوز کند.

محلول غذایی مناسب برای گوجه فرنگی هیدروپونیک

در تهیه محلول غذایی برای کشت هیدروپونیک گوجه فرنگی باید حتما با یک مهندس کشاورزی که متخصص این امر باشد، مشورت کرد. میزان صحیح عناصر موجود در محلول غذایی در مراحل مختلف رشد، تغییر پیدا نموده و با توجه به سیستم مورد استفاده باید مقادیر این مواد معدنی مشخص شود.

محلول غذایی مناسب برای گوجه فرنگی هیدروپونیک - هیتر اسکندریبنابراین نیازهای غذایی گیاه توسط کارشناس متخصص اندازه گیری شده و گلخانه دار برنامه کودی را مطابق تشخیص کارشناس اعمال خواهد کرد.

عناصر مورد نیاز بصورت آبیاری به بستر کشت تزریق میشود. تزریق محلول غذایی در تابستان 6 الی 7 بار در طول روز خواهد بود. در زمستان نیز برای کنترل رطوبت گلخانه معمولا تعداد دفعات تزریق محلول غذایی به بستر به 3 بار در روز کاهش پیدا میکند.

کنترل PH و EC محلول قبل از آبیاری

قبل از آبیاری ابتدا باید PH و EC محلول اندازه گیری شوند. PH محلول غذایی در بستر ریشه ها بین 5 الی 6.5 میباشد. اگر سطح قلیایی محلول غذایی افزایش یابد (ph  بالاتر از 7) عناصری مثل منیزیم، اهن و روی در محلول غذایی از بین رفته و کیفیت محلولی غذایی به شدت کاهش پیدا میکند.

قبل از انتقال نشاء ها باید محیط کشت ، ec محلول 5 باشد یک ماه پس از کشت و انتقال نشاءها به تدریج میزان ec را تا 3 ms/cm کاهش میدهیم. این شرایط تا 8 هفته ادامه پیدا میکند. سپس میزان ec تا پایان دوره بین 2 الی 2.5 خواهد بود.

هرس گوجه فرنگی در گلخانه هیدروپونیک

3 نوع هرس مختلف بر روی بوته های گوجه فرنگی باید انجام گیرد که عبارتند از:

  • هرس دستک بین برگ و میوه اصلی که در این هرس دستک بین تنه اصلی و برگ باید جدا شود.
  • هرس میوه نیز بدین شکل میباشد که در برخی بوته ها، میوه های ریز و هم دستک اضافی باید هرس شوند.
  • هرس برگ: وقتی که میوه به اندازه کافی رشد میکند و سایز میگیرد، برگ های روی یک دسته یا کلاستر هرس شده تا میوه رنگ بگیرد.

نکات مهم در کشت بدون خاک گوجه فرنگی

در گلخانه هیدروپونیک، تمامی استانداردهای لازم باید رعایت شوند. همچنین عوامل محیطی داخل گلخانه تحت کنترل خواهند بود. برای این منظور نیز چندین نکته مهم باید مورد توجه گلخانه دار قرار گیرد.

سیستم تهویه هوا شامل فن و پدهای سلولزی خواهد بود. فن یا هواکش های مورد استفاده برای تهویه گلخانه بصورت تخصصی تولید میشوند و قدرت بسیار بالایی در جابجایی هوا دارند. انواع فن تهویه گلخانه را در این صفحه مشاهده نمایید. همچنین در گلخانه هیدروپونیک برای هم دمایی و یکنواختی هوا از انواع فن سیرکوله نیز استفاده میشود.

در زمستان نیز برای تأمین گرمای گلخانه استفاده از تجهیزات گرمایشی اتوماتیک ضروری است. برای گرم نگه داشتن گلخانه هیدروپونیک گوجه فرنگی میتوان از هیترهای کابینتی و همچنین جت هیتر دودکش دار استفاده کرد. اما پیشنهاد ما استفاده از هیترهای کابینتی یا همان کوره هوای گرم می باشد چون گرمایش بسیار بیشتری داشته و به دلیل استفاده حداکثری از گرمای تولید شده 20 الی 30 درصد بازدهی بیشتری نسبت به جت هیتر دودکش دار دارد.

گلخانه گوجه فرنگی در طول روز حداقل به 8 ساعت نور با شدت 20000 لوکس نیاز دارد که بخشی از این نیاز را میتوان توسط لامپ های مخصوص تأمین کرد.

در کشت هیدروپونیک بایستی اجزای سیستم و شرایط محیطی بطور دقیق کنترل شوند. این نوع گلخانه ها وابستگی زیادی به برق دارند و در صورت قطعی برق باید حتما برق مورد نیاز سیستم به روش های دیگر مثل ژنراتور برقی تأمین شود.

میزان برداشت

در کشت بدون خاک گوجه فرنگی با توجه به روش و ارقام مورد کشت و با ایجاد شرایط مناسب میتوان در هر هکتار بین 250 الی 300 تن محصول برداشت کرد. زمان برداشت گوجه فرنگی وقتی خواهد بود که میوه ها سفت و صورتی رنگ شده باشند. میوه های رسیده در دمای 7 الی 10 درجه باید نگهداری شده و رطوبت محیط نگهداری نیز بایستی 85 الی 90 درصد باشد تا کیفیت اولیه این محصول برای مدت های طولانی حفظ شود.

جمع بندی

در این مطلب از سایت کارخانه هیتر اسکندری نحوه کاشت گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک را شرح دادیم. مطالب این مقاله نگاه کلی به این موضوع بود و نکات مهم آن را بیان کردیم. اما لازم است که تحقیق بیشتری در باره کشت هیدورپونیک گوجه فرنگی انجام دهید و آموزش های لازم را کسب کنید. بعنوان مثال میتوانید در کلاس های آموزشی تحت نظر جهاد کشاورزی مشارکت کنید که این کلاس های آموزشی بیشتر از طرف گلخانه داران فعال و موفق در این زمینه تدریس میشوند.

دسته‌بندی مقاله
نوشته های مرتبط
سبد خرید

هیچ محصولی در سبد خرید نیست.

ورود به سایت